ضرب المثل

ضرب المثل خواهی نشوی رسوا هم رنگ جماعت شو

خواهی نشوی رسوا همرنگ جماعت شو کنایه از افراد دانا و فهمیده به تحمل افراد ساده و خوش باور

بر اثر بلای آسمانی تمامی مردم شهری دیوانه شدند به جز یک نفر، که قبلا از آن شهر خارج شده بود. همین که به آن جا برگشت دید مردم همه لخت و عریان گشته، خندان و رقص کنان دنبال یکدیگر می دوند، برخی از در و دیوار بالا می روند، عده ای یکدیگر را به باد فحش و کتک می گیرند و هر یک به نحوی از خود دیوانگی نشان می دهند.

اُستای پنبه‌زن، پنبه‌ات را بزن، هر چه دیدی دم نزن

پیام ضرب‌المثل: حفظ اسرار دیگران است و کاربرد آن در مواردی است که شخصی به طور اتفاقی و یا بنا به دلایل شغلی و مانند آن، از برخی اسرار دیگران آگاه شده، و برای دعوت او به رازداری و فاش نساختن اسرار آنها از این ضرب‌المثل استفاده می‌شود.

سرم را سَرسَری متراش ای استاد سَلمانی

این ضرب المثل را افرادی به كار می‌برند كه می‌خواهند بگویند من در شهر و دیار خود آدم مهم و سرشناسی هستم.

سرم را سرسری متراش ای استاد سلمانی *** كه هركس در دیار خود سری دارد و سامانی

ضرب المثل از چاله در آمدن و به چاه افتادن

از گرفتاری خلاص شدن و به گرفتاری بزرگتری مبتلا شدن آورده اند كه ... 

در گلستان سعدی آمده است از صحبت یاران مشفقم ملامتی پدید آمده بود . سر در بیابان قدس نهادم و با حیوانات انس گرفته ، تا به وقتی كه اسیر فرنگ شدم و در خندق طرابلس یا جهودانم به كار گل بداشتند . 

ضرب المثل نیش عقرب نه از ره کین است اقتضای طبیعتش این است

کنایه از افرادی دارد که از روی عادت ،کاری را انجام می دهند که به ضرر فرد یا افراد تمام می شود . در واقع ، آنها هیچ علت و انگیزه خاصی از انجام آن ندارند و فقط از روی عادت و غریزه دست به آن کار می زنند !

ضرب المثل شریك دزد و رفیق قافله

روزی روزگاری، در دوره‌ای كه مردم برای تجارت و رفت و آمد بین شهرها و كشورها از حیواناتی مثل شتر استفاده می‌كردند. خطر غارت اموالشان توسط راهزنان زیاد بود. این گروهها در كمینگاه‌هایی در مسیر كاروانیان مخفی می‌شدند و در یك وقت مناسب بر سر راه كاروان‌های تجاری قرار می‌گرفتند و تمامی اموال آنها را غارت می‌كردند. اگر كاروانیان مقاومت می‌كردند و به دستورات آنها گوش نمی‌كردند ممكن بود حتی آنها را بكُشند غارتگران اموال دزدی شده را بین خود و همدستانشان تقسیم می‌كردند و پولی به دست می‌آوردند.